Katastarske knjige

Jedna od nadležnosti koju je centralni nivo preneo na opštinski jesu katastarske usluge.  Katastarska agencija Kosova (KAK) predstavlja centralnu instituciju upravljanja za katastar, geodeziju i kartografiju na Kosovu, koja deluje u sklopu Ministarstva životne sredine i prostornog planiranja. U okviru opština su obrazovane opštinske kancelarije za katastar, koje su odgovorne za funkcionisanje katastra, ove kancelarije vrše merenja i prikupljanje podataka na terenu, sa ciljem da izvrše upis u katastar ili da ponovo urede opštinske granice, na osnovu podataka o katastru i katastarskoj rekonstrukciji; pored aktivnosti predviđenih administrativnim uputstvima Katastarske agencije Kosova ili Ministarstva životne sredine i prostornog planiranja. Službenici koji vrše merenja u sklopu Katastarske službe opštine, treba da budu sertifikovani od strane Katastarske agencije Kosova. Štaviše, svaka aktivnost Katastarske službe opštine, realizuje se i beleži u centralnu bazu podataka Katastarske agencije opštine. Propise o katastarskim knjigama možete naći na internet stranici Katastarske agencije Kosova. A ovde, ukoliko ih trebate, možete naći kontakte katastarskih kancelarija opština.

Usluge koje pruža KKO obuhvataju: Upis imovine u katastarske knjige, obavljanje katastarskih merenja, upis imovinskih prava, uključujući upis vlasništva, hipoteka, državine, upis državine, upis davanja pod zakup i prava korišćenja, upis zabrana, upis ograničenja i različitih ograničenja.

Primer: Kada ova preneta nadležnost ne bi postojala, svaki građanin bi trebalo da ode u sedište Katastarske agencije Kosova. U tom smislu, jedan građanin iz Peći bi morao da dođe u Katastarsku agenciju Kosova u Prištini da izvrši upis svoje imovine.

Civilna registracija

Jedna od nadležnosti prenetih opštinama sa centralnog nivoa jeste i civilna registracija. Služba za građanski status na Kosovu organizovana je na:  centralnom nivou u vidu službe za građanski status, odnosno Agencije; na lokalnom nivou u vidu Službe za građanski status, odnosno Kancelarije za građanski status; Službe za građanski status u diplomatskim i konzularnim predstavništvima Kosova. Kancelarije za građanski status u odnosnim opštinama vrše upis činjenice rođenja, sklapanja braka i smrti. Biti priznat pred zakonom zapravo je osnovno pravo svakog građanina a civilna registracija zapravo je proces kojim se pojedinac može identifikovati i priznati kao deo društva u kome živi. Civilnom registracijom, građani imaju mogućnost da dobiju službena dokumenta i da ostvare svoja prava i slobode. Izdavanje putnih isprava i lične karte takođe potpada pod odgovornost opštinskog nivoa, konkretno izdavanje: Izvoda iz matične knjige rođenih, Uverenja o bračnom statusu, Izvoda iz matične knjige venčanih, Potvrde o mestu prebivališta, Uverenja o sklapanju braka, Izvoda iz matične knjige umrlih, Potvrde o porodičnoj zajednici.

Opštine treba da se usredsrede na porast broja civilno-registrovanih lica i na finansijske investicije za podizanje logističkih i ljudskih resursa, za njihovo odgovarajuće funkcionisanje. Konkretno, opština treba da se usredsredi na to da manjinskim zajednicama pruži mogućnost da dobiju isprave na svom jeziku i da olakša komunikaciju i pružanje usluga na službenim jezicima, direktno putem javnih službenika ili prevodilaca.

To znači da se po opštinama, između ostalog u Arhivi Službe za građanski status čuva Osnovni registar građanskog statusa – što je matična knjiga koja navodi sve elemente građanskog statusa, za svakog državljanina Kosova, stranog državljanina i svako lice bez državljanstva, sa boravkom ili prebivalištem u Republici Kosovo. Propise o civilnoj registraciji možete naći ovde.

Primer: Kada ne bi postojala ova preneta nadležnost, svaki građanin bi morao da ode u sedište Agencije za civilnu registraciju. U tom smislu, svaki građanin Kosova bi morao da dođe u Prištinu kako bi sklopio svoj brak.

Registracija birača

CIK vodi birački spisak i obezbeđuje da je birački spisak tačan i ažuriran, međutim to čini preko Centralnog registra građanskog statusa koji CIK-u pruža sve relevantne informacije potrebne Centralnoj izbornoj komisiji za ažuriranje biračkog spiska.

Agencija za civilnu registraciju vodi centralni registar građanskog statusa. Međutim, ažuriranje ovih podataka sadržanih u registru obavljaju službenici službe za građanski status u kancelarijama za građanski status po opštinama ili službenici u diplomatskim i konzularnim predstavništvima.

Dakle, iako odredbe Zakona o opštim izborima pozivaju CIK na odgovornost za birački spisak, pošto službenici za građanski status po opštinama ažuriraju podatke, onda shodno tome ovo predstavlja prenetu nadležnost.

Takođe, jedna od nadležnosti koju je centralni nivo preneo opštini jeste i samo sprovođenje izbora. Organ odgovoran za sprovođenje izbornih aktivnosti unutar teritorije opštine jeste Opštinska izborna komisija (OIK). Ova komisija je sastavljena od 7 članova, koji treba da zastupaju sve zajednice koje su brojčano zastupljene u opštini.

Odgovornosti opštinske izborne komisije obuhvataju sprovođenje izbora u okviru opštine, pod nadzorom i smernicama CIK-a i u skladu sa zakonom na snazi. Tim putem, osnivanje jedne kancelarije u sklopu opštinske administracije, nužno je da se obave sve neophodne dužnosti. Svaka Komisija treba da obezbedi nepristrasne informacije političkim strankama, koalicijama, građanskim inicijativama i da sprovede izbore za sve birače i zajednicu. Ova komisija je odgovorna za propisno održavanje glasanja i brojanja glasova, i prikaz izbornih rezultata.

Privredni registar

Kada govorimo o privrednom registru, odgovorna institucija jeste Agencija za privredni registar. Međutim, postoji 29 opštinskih centara za privredni registar (uz mogućnost povećanja njihovog broja) koji vrše upis podataka u elektronski sistem povezan sa središtem APRK-a.

Primer: Da ova preneta nadležnost ne postoji, onda bi svaki građanin morao da ode u sedište APRK-a. U tom smislu, građanin iz Mitrovice bi morao da dođe u Prištinu da upiše svoje preduzeće u privredni registar.

Isplata socijalne pomoći

Svaka opština, preko svoje odnosne direkcije, je odgovorna da obezbedi pružanje socijalnih i porodičnih usluga u sklopu svoje teritorije, shodno standardima koje propiše Ministarstvo.

Centar za socijalni rad (CSR) predstavlja stručnu javnu ustanovu na opštinskom nivou koja je odgovorna za zbrinjavanje svih građana sa socijalnim potrebama. U sklopu ovog Centra deluje Starateljski organ, sačinjen od predmetnih stručnjaka. Ovaj opštinski organ odgovoran je za pružanje socijalne pomoći i za zaštitu interesa dece i odraslih i obezbeđivanje pružanja usluga.

Direkcijama je dozvoljeno da preko CSR-a i nevladinih organizacija omoguće pružanje dodatnih usluga grupama sa socijalnim potrebama. Direkcije su odgovorne da identifikuju prirodu i srazmere socijalnih usluga i da pripreme godišnje akcione planove za pružanje ovih usluga. Sa ciljem da se podigne transparentnost i zajednica uključi, direkcije treba da objave godišnji izveštaj u vezi sa ovim uslugama i realizovanim aktivnostima.  Uključivanje glavnih aktera u pružanje ovih usluga i konsultacije sa zajednicom i relevantnim grupama od suštinske su važnosti za direkcije, u vreme kada rade na izradi svojih godišnjih planova.

Iako imaju opštu odgovornost da pruže socijalne i porodične usluge na svojoj teritoriji, nijedan izabrani odbornik skupštine opštine ili zvaničnik opštine ne može izdavati naredbe u vezi sa profesionalnim upravljanjem bilo kog posebnog slučaja sa stanovišta socijalnih i porodičnih usluga, niti da ima pristup poverljivim podacima u vezi sa datim slučajem.

Opštine ili druge vladine i nevladine organizacije, uključujući i privatna preduzeća, mogu pružati socijalne i porodične usluge. Međutim, Ministarstvo zadržava pravo da odredi gde, kako i ko obavlja ove usluge, kao i pravo da ove usluge pruži direktno, ukoliko to okolnosti opravdavaju. Propise o isplati socijalne pomoći možete naći ovde.

Zaštita šuma

Zaštita šuma se kao nadležnost prenosi opštinama. Služba za zaštitu šuma u potpunosti je u skladu sa članovima 29.1, 29.2, i 29.3 poglavlja VIII Zakona o šumama Kosova i predstavlja nadležnost opštine. Ukoliko služba za zaštitu šuma u opštinama zapleni drvnu masu, prihodi pripadaju opštini. Opštine su dužne da najmanje jedanput godišnje sprovedu registraciju terena i da izveštaje u pismenoj formi dostave nadležnom organu koji upravlja šumama, u ovom slučaju Agenciji za šume Kosova.